استاندارد ملی ایران در زمینه اتصالات مکانیکی 12723-1

مؤسسة استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران به موجب بند يـك  مـادة 3 قـانون  اصـلاح  قـوانين  و مقـررات  مؤسـسة  اسـتاندارد  و تحقيقات صنعتي ايران، مصوب بهمن ماه 1371 تنها مرجع رسمي كشور است كه وظيفه تعيين، تدوين و نـشر  اسـتانداردهاي  ملي (رسمي) ايران را به عهده دارد.

تدوين استاندارد در حوزه هاي مختلف در كميسيون هاي فني مركب از كارشناسان مؤسسه^* صاحب نظران مراكز و مؤسـسات  علمي، پژوهشي، توليدي و اقتصادي آگاه و مرتبط انجام مي شود وكوششي همگام با مصالح ملي و با توجه به شرايط توليـدي ، فناوري و تجاري است كـه از مـشاركت  آگاهانـه  و  منـصفانة صـاحبان  حـق و نفـع ، شـامل  توليدكننـدگان ، مـصرف كننـدگان،صادركنندگان و وارد كنندگان، مراكز علمي و تخصصي، نهادها، سازمان هاي دولتي و غير دولتي حاصل ميشود.

پيش نـويس  استانداردهاي ملي ايران براي نظرخواهي به مراجع ذي نفع و اعضاي كميسيون هاي فنـي  مربـوط  ارسـال  مـي شـود  و پـس  از دريافت نظرها و پيشنهادها در كميتة ملي مرتبط با آن رشته طرح و در صورت تصويب به عنوان استاندارد ملي(رسمي) ايـران  چاپ و منتشر ميشود.

پيش نويس استانداردهايي كه مؤسسات و سازمان هاي علاقه مند و ذيصلاح نيز با رعايت ضوابط تعيين شده تهيـه  مـيكننـد دركميتة ملي طرح و بررسي و درصورت تصويب، به عنـوان  اسـتاندارد  ملـي  ايـران  چـاپ  و منتـشر  مـيشـود.

بـدين ترتيـب،  استانداردهايي ملي تلقي مي شود كه بر اساس مفاد نوشته شده در استانداردملـي ايـران  شـمارة  5 تـدوين  و در كميتـة  ملـي استاندارد مربوط كه مؤسسه استاندارد تشكيل ميدهد به تصويب رسيده باشد.

مؤسسة استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران از اعضاي اصلي سازمان بـين  المللـي  اسـتاندارد(ISO) ¹ كميـسيون  بـين  المللـي  الكتروروش (IEC)² و سازمان بين المللي اندازه شناسي قانوني (OIML)³ است و به عنوان تنها رابـط ⁴ كميـسيون  كـدكس  غذايي (CAC)⁵  در كشور فعاليت مي كند. در تدوين استانداردهاي ملي ايران ضمن توجه به شرايط كلي و نيازمندي هـاي  خاص كشور، از آخرين پيشرفتهاي علمي، فني و صنعتي جهان و استانداردهاي بين المللي بهره گيري ميشود.

مؤسسة استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران مي تواند با رعايت موازين پـيش  بينـي  شـده  در قـانون ، بـراي حمايـت  از مـصرف  كنندگان، حفظ سلامت و ايمني فـردي  و عمـومي ، حـصول اطمينـان از كيفيـت  محـصولات  و ملاحظـات  زيـست محيطـي و اقتصادي، اجراي بعضي از استانداردهاي ملي ايران را براي محصولات توليدي داخل كـشور  و / يـا اقـلام وارداتـي، بـا تـصويب  شوراي عالي استاندارد اجباري نمايد.

مؤسسه مي تواند به منظور حفظ بازارهاي بين المللي براي محـصولات كـشور،اجـراي استاندارد كالاهاي صادراتي و درجهبندي آن را اجباري نمايد.

همچنـين  بـراي  اطمينـان  بخـشيدن  بـه  اسـتفاده  كننـدگان  از خدمات سا زمانها و مؤسسات فعال در زمينة مشاوره، آموزش، بازرسي، مميزي و صدورگواهي سيستم هاي مديريت كيفيـت  و مديريت زيستمحيطي، آزمايشگاه ها و مراكز كاليبراسيون (واسنجي) وسايل سنجش ، مؤسسة استاندارد اين گونه سازمان ها و مؤسسات را بر اساس ضوابط نظام تأييد صلاحيت ايران ارزيابي مـي    كنـد  و در صـورت احـراز  شـرايط  لازم، گواهينامـة  تأييـد  صلاحيت به آن ها اعطا و بر عملكرد آنها نظارت مي كند .ترويج دستگاه بين المللي يكاهـا ، كاليبراسـيون  (واسـنجي ) وسـايل  سنجش، تعيين عيار فلزات گرانبها و انجام تحقيقات كاربردي براي ارتقاي سطح استانداردهاي ملي ايران از ديگر وظـايف  ايـن  مؤسسه است.

مقدمه

استاندارد » فولادها براي  آرماتوربندي بتن-كوپلر هاي آرماتوربندي براي متصل كننده هاي مكانيكي ميله ها- قسمت 1: الزامات« كه پيش نويس آن دركميسيون هاي مربوط  توسط مؤسسة استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران تهيه و تدوين شده و در پانصد و چهاردهمين اجلاس كميتة ملي استاندارد مكانيك و فلزشناسي مـورخ  18/12/88 مورد تصويب قرار گرفته است ، اينك به استناد بند يك مـادة  3 قـانون  اصـلاح  قـوانين  و مقـرراتمؤسسة استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران، مصوب بهمن ماه 1371، به عنوان اسـتاندارد  ملـي  ايـران  منتـشرميشود.

براي حفظ همگامي و هماهنگي با تحولات و پيشرفت هاي ملي و جهاني در زمينة صـنايع ، علـوم  و خـدمات،استانداردهاي ملي ايران در مواقع لزوم تجديد نظر خواهد شد و هر پيشنهادي كه براي اصلاح و تكميـل  ايـناستانداردها ارائه شود، هنگام تجديد نظر در كميسيون فني مربوط مورد توجه قرار خواهد گرفـت .

بنـابراين،بايد همواره از آخرين تجديدنظر استانداردهاي ملي استفاده كرد.

فولادها براي آرماتوربندي بتن-كوپلرهاي آرماتوربندي براي متصل كننده هاي مكانيكي ميله ها- قسمت 1: الزامات 

• هدف و دامنه كاربرد

هدف از تدوين اين استاندارد، تعيين الزامات براي كوپلر(رابط-جفتگر)هـاي آرماتوربنـدي ¹، كـه از ايـن پـسكوپلرها ناميده مي شوند و به منظور متصل نمودن² ميله هاي آرماتور³ فولادي  به كار رفته است، مي باشد.

اين استاندارد، الزامات كوپلر هاي به كار  رفته براي متصل كننده هاي مكانيكي سازه هاي بتن مـسلح⁴ تحـتبارهاي استاتيكي غالب⁵ و الزامات اضافي را براي كوپلر هـاي بـه كـار رفتـه در سـازه هـاي تحـت بارگـذاريخستگي الاستيك سيكل بالا و/يا بارگذاري معكوس الاستيك-پلاستيك سيكل پايين را تعيين مي كند.

اين استاندارد در ارتباط با استانداردهاي مختلف طراحي بتن مسلح و نيز اسـتانداردهاي مختلـف ميلـه  هـاي آرماتور فولادي كاربرد دارد .

اين استاندارد همچنين دستورالعمل هاي ارزيابي انطباق كوپلر ها را در اختيار قرار مـي دهـد. صـ رفا متـراكمسازي  كوپلر ها⁶، مانند بوش هاي تحمل كننده⁷ ،  توسط اين استاندارد پوشش داده نمي شوند.

• مراجع الزامي

مدارك الزامي زير حاوي مقرراتي است كه درمتن اين استاندارد به آن ها ارجاع داده شده است . بدين ترتيب آن مقررات جزئي از اين استاندارد ملي ايران محسوب مي شوند .

درصورتي كه به مدركي با ذكر تاريخ انتشار ارجاع داده شده باشد اصلاحيه ها و تجديدنظرهاي بعدي مورد نظر اين استاندارد ملي ايران نيست. درمورد مداركي كه بدون ذكر تاريخ انتشار به آنها ارجاع داده شده است  همواره آخرين تجديدنظر و اصلاحيه هاي بعدي آن ها موردنظر است .

اصطلاحات و تعاريف

در اين استاندارد علاوه بر اصطلاحات و تعاريف تعيين شده در استاندارد ISO 16020، اصـطلاحات و تعـاريفزير نيز به كار مي رود.

طول كوپلر (رابط-جفتگر) 

طول واقعي كوپلر شامل كليه قطعات انتقال نيرو¹ ا ست، درصورتي كه بيشتر از يك قطعـه باشـد و درصـورت وجود شامل مهره قفلي² است .

طول متصل كننده مكانيكي 

طول كوپلر به علاوه دو برابر قطر نامي ميله در دو سر كوپلر است .

يادآوري-

 درنظر گرفتن منطقه تحت تاثير به صورت تقريبي، تعريف توافق شده قراردادي است.

اتصالات مكانيكي 

مونتاژ كامل كوپلر يا بوش هاي تحمل كننده  شامل هرگونه مواد حائل اضافي ³ يـا اجـزاي ديگـر كـه متـصل كردن دو ميله آرماتور را ميسر مي سازد .

كوپلر آرماتوربندي 

كوپل كردن(جفت) بوش⁴ يا كوپلر رزوه دار⁵ متصل كننده هاي مكانيكي ميله ها ي آرماتوربنـدي  بـه منظـور  ميسر نمودن انتقال كشش و/يا فشار محوري از يك ميله به ميله ديگر مي باشد، كه :

• بوش متصل كننده، وسيله اي است كه دو سر ميله هاي تقويتي را به هم متصل مي كند

• كوپلر رزوه دار، وسيله اي رزوه دار براي اتصال ميله هاي آرماتوربندي با رزوه هاي منطبق⁶ است .

لغزش

انبساط دائمي متصل كننده مكانيكي پس از بارگذ اري نسبت به ميزان بار تعريف شده است.

وسیله اندازه گيري لغزش

مجموعه اي متشكل از كشش سنج ² و كل سيستم بـه كـار رفتـه بـه منظـور تثبيـت ³ آن بـه متـصل كننـده مكانيك ي است.

آزمون تعيين صلاحيت

آزمون انجام گرفته در شروع توليد به منظور اثبات اين كه ويژگي ها مطابق با الزامات هستند.

نمادها

به جدول 1 مراجعه كنيد .

 

جدول 1–  نماد ها 

نشان گذاري	واحد	نماد
درصد ازدياد طول پس از شكست طول سنجه اصلي d5	%	A5
درصد ازدياد طول پس از شكست طول سنجه اصلي d10	%	A10
درصد ازدياد طول كلي با نيروي كششي حداكثر ، Fmax	%	Agt
قطر نامي ميله آرماتور	mm	d
نيروي كششي حداكثر	N	Fmax
تعداد معين سيكل هاي بار در آزمون خستگي بار محوري	–	N
مقدار استحكام تسليم مشخصه تعيين شده (يا نامي) ميله آرماتور	الف MPa	ReH,spec
مقدار استحكام كششي تعيين شده (يا نامي) ميله آرماتور	MPa	Rm,spec
نسبت استحكام كششي به استحكام تسليم تعيين شده ميله آرماتور	–	(Rm/ ReH)spec
ازدياد طول باقي مانده به ترتيب پس از         ، 4 8 و 20 سيكل	mm	u4 ،u8 ،u20
محدوده تنش براي آزمون خستگي سيكل بالا	MPa	2σa
تنش حداكثر در آزمون خستگي بارمحوري	MPa	σmax
تنش حداقل در آزمون خستگي بارمحوري	MPa	σmin
		1 MPa =1 N/mm2   الف

الزامات

الزامات براي كوپلرها، حتي اگر بررسي خواص كوپلر، بر روي متصل كننده مكانيكي كه مطابق با دستورالعمل هاي مكتوب سازنده نصب شده1، انجام گرفته باشد، به كار مي روند.

الزامات فني  كوپلرها، مطابق با ويژگي هاي زير است، كه در آن الف و ب، اجباري هستند درحالي كه پ و ت، مطابق با رده هاي تعريف شده در پيوست پ هستند.

الف- استحكام و چقرمگي تحت نيروهاي استاتيكي ؛

ب- لغزش تحت نيروهاي استاتيكي

پ- ويژگي ها تحت بارگذاري

سيكل بالا در محدوده الاستيك

ت‌- ويژگي ها تحت بارگذاري معكوس سيكل پايين در محدوده الاستيك-پلاستيك .

آزمون اين خواص بايد مطابق با استاندارد ملي ايران شماره …………. انجام گيرد .

الزامات ديگري براي موارد زير تعيين شده اند :

ث‌- شناسايي و علامت گذاري

ج- دستورالعمل هاي نصب2.

الزامات اضافي ممكن است در استاندارد مرجع ميله هاي  آرماتور اتـصال يافتـه3 در متـصل كننـده مكـانيكيموجود باشد .

در اين مورد توصيه مي شود مشتري و فروشنده در مورد  هرگونـه الزامـات فنـي اضـافي توافـق كنند .

درصورتي كه موادي غير از فولاد در كوپلر به  كار رفته باشد، توصـيه مـي شـود مناسـبت اسـتفاده از چنـين موادي در سازه هاي مرتبط با آتش4 و نيز هرگونه مفاهيم سلامت5 ارزيابي شوند .

استحكام و چقرمگي تحت نيروهاي استاتيكي كليات  

درصورتي كه كليه نمونه هاي آزمون هاي استحكام كششي متصل كننده  مكانيكي، در خارج از طـول متـصلكننده مكانيكي مردود شوند و نتايج آزمون، استاندارد محصول⁶ ميلـه  را بـرآورده سـازد، هـيچ گونـه بررسـياضافي استحكام كششي يا چقرمگي  متصل كننده مكانيكي لازم نيست .

استحكام

استحكام كششي متصل كننده مكانيكي بايد حداقل R_eH,_spec × (R_m/R_eH) spec. باشد .

درصورتي كهR_m,spec  ، تنها مقدار تعيين شده در استاندارد ميله آرماتور باشد، استحكام كششي متصل كننده  مكانيكي بايد حداقل R_m,_spec شود .

چقرمگي  

چقرمگي ميله ها ي متصل شده¹ بايد مستقيما با انتخاب 1 صحه گذاري شود. تحت مقررات ملي، روش غيـرمستقيم انتخاب 2 نيز ممكن است به كار رود .

توصيه مي شود الزامات چقرمگي ميله ها ي متصل شده، اطمينان حاصل كند  كـه اسـتفاده از متـصل كننـده مكانيكي، مقدار حداقل چقرمگي در ميله  هاي تقويتي(آرماتور) را حفظ مي كند. چقرمگي خود كـوپلر ، مـورد  آزمون نمي باشد .

انتخاب 1– A_gt حداقل اندازه گيري شده مطابق با استاندارد ISO 15630-1 در ميله آرمـاتور  خـارج از طـولمتصل كننده  مكـانيكي، نبايـد كمتـر ازA_gt7_/0باشـد؛  كـه در آنA_gt ، مقـدار مشخـصه ² تعيـين شـده ميلـه  تقويتي(آرماتور) حاصل از استاندارد ISO 6935-2 است .

جايي كهA_gt  براي ميله آرماتور تعيين نشده باشد، توصيه مي شود مقدار حداقل %3 در ميله خارج از   متـصلكننده مكانيكي پيش از گسيختگي آزمونه³ حاصل شود.

يادآوري1– مقدارA_gt  تعيين شده براي ميله هاي آرماتور، معمولا مقدار مشخصه اي است.

از  اين رو تعيين  مقدارA_gt  مشخصهمتصل كننده هاي مكانيكي عملي نيست؛ از اين رو  مقدار حداقل براي ميله ها تعيين شده است.

يادآوري2– درصورتي كه مقدار ₅A يا ₁₀A براي ميله آرماتور به جاي  مقدارAgt  تعيين شده  باشد، اين مقدار نمي تواند بـرايارزيابي متصل كننده هاي مكانيكي به كار  رود؛ از اين  رو ممكن است  در  سرتاسر متصل كننده  مكانيكي گسيختگي ايجاد شود؛ بنابراين مقدار ₅A يا  ₁₀A نمي تواند تعيين شود .

انتخاب 2– نمونه هاي آزمون شده بايد داراي استحكام مشخصه %99، بزرگتر از اسـتحكام كشـشي حـداقلتعيين شده ميله آرماتور باشد.

هنگامي كه اين معيار برآورده نمي شود، نمونـه هـاي ديگـر ممكـن اسـت بـه منظور افزايش اندازه جمعيت⁴، آزمون شوند .

يادآوري3– پيوست ث، مثال محاسبه استحكام مشخصه %99 را  براساس نتايج آزمون ارائه ميدهند .

درصورتي كه كوپلرها براي متصل نمودن ميله ها  با اندازه ها ، اسـتحكام و چقرمگـي متفـاوت بـه كـار رونـد،الزامات بايد بر اساس كوچكترين قطر ميله آرماتور باشد .

لغزش تحت نيروهاي استاتيكي  

الزامات آزمون  

لغزش بايد با يكي از دو انتخاب زير براي آزمون تشخيص داده شود .

انتخاب 1– لغزش در سرتاسر متصل كننده مكانيكي ، بايد به نحوي كه طول اندازه گيري شده متصل كننـده مكانيكي تحت نيرويي متناظر حداقلR_eH,spec 6_/0 تشخيص داده  شود؛ كه در آنR_eH,spec  ، اسـتحكام تـسليمتعيين شده ميله آرماتور منهاي طول محاسبه شده ميله متصل نشده¹ تحت نيرويي مشابه است .

انتخاب 2– لغزش در سرتاسر متصل كننده  مكانيكي ، بايد به نحوي كه طول اندازه گيري شده متصل كننده  مكانيكي بعـد از بـاربرداري از سـطح نيـروي حـداقلR_eH,spec 6_/0 تـشخيص داده  شـود؛ كـه در آنR_{eH,spec ،} استحكام تسليم تعيين شده ميله آرماتور منهاي طول پيش از بارگذاري است .

الزام لغزش 

مق دار لغزش كلي اندازه گيري شده نبايد بيشتر از mm 10_/0باشد .

يادآوري-  الزام لغزش به منظور محدود سازي عرض هاي ترك در سازه هاي بتن مسلح داراي اهميت است .

براي انواع مشخص كوپلرها، براي مثال كوپلرها با طول بزرگتر از mm300 براي ميله هاي بـا قطـر بزرگتـر ازmm40، درصورتي كه درمقررات ملي تعيين شده باشد، لغزش بزرگتر از mm10_/0ممكن است پذيرفته شود .

خواص تحت بارگذاري خستگي الاستيك سيكل بالا 

خواص خستگي 

متصل كننده    هاي مكانيكي رده F، بايد بارگذاري خـستگي حـداقل 2 مگاسـيكلي بـا محـدوده تـنش، σ_a ،2 MPa60 بدون گسيختگي را تحمل كند . تنش  بالايي²،σ_max  ، در آزمون بايدR_eH,spec 6_/0باشد. سـاير مقـادير تنش حداكثر، محدوده تنش يا تعداد سيكل ها ممكن است در مقررات ملي تعيين شده باشد .

معيار پذيرش زير بايد برآورده شود

• درصورتي كه كليه نمونه هاي آزمون در مقابل بارگذاري خستگي مقاوم باشند، آزمون مورد قبول است .

• درصورتي كه يك نمونه آزمون مردود شود، سه نمونه اضافي از همان نوع و قطري كه مـردود شـده، بايـد آزمون شود. درصورتي كه كليه 3 نمونه آزمون اضافي قبول شدند، آزمون مورد قبول است.

• درصورتي كه دو نمونه آزمون يا بيشتر، در آزمون خستگي م ردود شدند، آزمون مردود است.

نموداري ^S-N (اختياري) 

عملكرد متصل كننده  مكانيكي ، تحت تنش هاي سيكل بالاي دامنه هاي متفاوت، مي تواند توسط نمودارS-N توصيف شود . درصورتي كه نمودارS-N  تعيين شد، مقررات استاندارد ملي ايران شـماره………… بنـد ،5-5-4 بايد به كار رود .

خواص تحت بارگذاري الاستيك-پلاستيك معكوس سيكل پايين 

دو مجموعه الزام خستگي سيكل پـايين وجـود دارد، يكـي شـبيه سـازي زلزلـه هـاي در مقيـاس متوسـط¹ (كوپلر هاي رده 1S)  و ديگري، شبيه سازي زلزله هاي شديد² (كوپلر هاي رده 2S).

كوپلرهاي رده هاي 1S و 2S، بايد به ترتيب الزامات بند هاي 1-5-5 و 2-5-5 را برآورده سازند.

كوپلرهـايآزمون شده مطابق بارده 2 S، الزامات آزمون رده 1S را برآورده مي سازد.

كوپلر هاي رده 1S 

الزامات عملكردي كوپلرهاي تحت آزمون هاي كشش و فشار باشبيه سازي زلزله درمقياس متوسط،عبارتنداز:

• استحكام كششي : حداقل R_m,spec يا R_eH,spec×(R_m/R_eH) _spec (مطابق با بند 5-2)

• ازدياد طول باقي مانده³ :u₂₀≤0_/3 mm

درصورتي كه در مقررات ملي مجاز باشد و بين مشتري و فروشنده توافق شود، ممكن است الـزام 20u ناديـده گرفته شود.

كوپلر هاي رده 2S 

الزامات عملكرد ي كوپلرها تحت آزمون هاي كشش و فشار تغيير شكل زياد، در زلزله شديدشبيه سازي شده، عبارتند از :

• استحكام كششي : حداقل R_m,spec يا R_eH,spec×(R_m/R_eH) _spec (مطابق با بند 5-2)

• ازدياد طول باقي مانده : u₄≤0_/3 mm و  u₈≤0_/6 mm

درصورتي كه در مقررات ملي مجاز باشد و بين مشتري و فروشنده توافق شود، الزامـات₄u و ₈u ممكـن اسـتناديده گرفته شوند.

علامت گذاري و قابليت رديابي 

هر كوپلر بايد به طور خوانا و با  دوام⁴ (براي مثال  مهر محكم) با شناسايي سازنده، انـدازه ميلـه  نـامي كـه بـههمان منظور است، و علامت محموله  براي اهداف قابليت رديابي، علامت گذاري شـود . هـر كـوپلر  بايـد پيـرو اطلاعات توليد آن قابل رديابي باشد .

يادآوري- مقررات و روش هاي قابليت رديابي، مطابق با مقررات ملي، مي توانند متفاوت باشند.

دستورالعمل هاي نصب 

فروشنده بايد دستورالعمل هاي مكتوب واضحي را تهيه كند . فرايند نصب مـشروح كوپلرهـا بايـد در شـرايطمحل ساخت قابل  دستيابي باشد.

  ارزيابي انطباق 

انطباق كوپلرها با الزامات اين استاندارد، بايد مطابق با هر يك از دو روش زير ارزيابي شود.

• در صورتي كه انطباق با الزامات قابل اجراي اين استاندارد، توسط گواهي سيستم¹ صحه گذاري شده است، شرايط پيوست الف بايد به كار روند .

• در صورتي كه انطباق با الزامات قابل اجراي اين استاندارد، توسط محموله هـا صـحه گـذاري شـده اسـت،شرايط پيوست ب بايد به كار روند .

پيوست الف  (الزامي)  سيستم گواهي كوپلرها

 الف-1  كليات  

 به منظور حصول اطمينان مشتري كوپلرها از برآورده شدن معيار عملكردي اين استاندارد، سازنده كوپلرها بايد داراي سيستم كيفيت تاييد شده توسط سازمان گواهي كننده¹ باشد. وظيفه سازمان گواهي كننده، بازرسي و تاييد توانايي برآورده شدن معيار عملكردي به طور پايدار مي باشد.

گواهي كوپلر براساس آزمون تعيين صلاحيت، كنترل توليد كارخانه² و نيز پايش مداوم شخص ثالث³ از كنترل توليد كارخانه اي است .

هدف ازاين پيوست، تهيه قوانيني براي گواهي توليد كوپلرها است.

سازنده و سازمان گواهي كننده، داراي وظايف متفاوتي به منظور انجام فرايند گواهي هستند، همان طوري كه به ترتيب در بندهاي الف2- و الف3- آمده است.

يادآوري-

گواهي توليد براي كوپلرهاي مكانيكي به كار مي رود،  اما به شكل متصل كننده مكانيكي آزمون مي شود.

الف-2  وظايف سازنده  الف

كليات

سازنده كوپلرها بايد داراي سيستم كيفيت، بر اساس كاربرد استفاده بخشي  از استانداردISO 9001 باشد.

سيستم كيفيتي كه الزامات استاندارد ISO 9001 (با يا بدون گواهي) را برآورده مي سازد و الزامات اين استاندارد را نشان مي دهد، قابل پذيرش است.

توصيه مي شود سازمان گواهي كننده، سيستم مديريت كيفيت را از  ساير سازمان هايي كه مطابق با اين زير بند صحه گذاري مي شوند، بپذيرد.

الف2— 2  آزمون  تعيين صلاحيت

براي انجام آزمون بايد از توليدات، نمونه هاي تصادفي گرفته شود، بطوري كه خواص توليدات تحويل شده را  منعكس كنند. آزمون ها بايد روي تمام سطح مقطع توليدات انجام بگيرد.

آزمون ها بايد براي كليه مشخصات توليدات، اجباري يا اختياري، براي آن چه كه سازنده قصد دارد تا انطباق را اظهار كند، انجام بگيرد.

آزمون ها ممكن است توسط سازنده، تحت نظارت سازمان گواهي كننده انجام بگيرد. آزمون هاي كنترل مستقل ممكن است با صلاحديد سازمان گواهي كننده انجام گيرد .

آزمون تعيين صلاحيت بايد شامل آزمودن موارد زير باشد .

• استحكام و چقرمگي تحت كنش هاي استاتيكي¹؛

• لغزش تحت كن ش هاي استاتيكي؛

• علامت گذاري و قابليت رديابي؛

• دستورالعمل هاي نصب .

به طور اختياري، رفتار تحت شرايط خستگي زير بايد آزمون شود .

• خستگي سيكل بالا در محدوده الاستيك؛

• بارگذاري خستگي معكوس سيكل پايين.

الف2— 3  كنترل توليد كارخانه

سازنده بايد اثبات كند كه سيستم كنترل كارخانه، براي حصول اطمينان از اين كه سطح اطمينان در انطباق محصول نهايي انجام گرفته، كافي است.

سيستم كنترل توليد كارخانه بايد براي آن چه كه سازنده قصد دارد  تا انطباق را اظهار كند، كليه ويژگي هاي محصولات را پوشش دهد.

درصورتي كه خواص خستگي بايد اظهار شود، توصيه مي شود كه تكرار² آزمون ويژگي ها و  درصورتي كه تغييري در ويژگي هاي مواد، هندسه يا تكنولوژي توليد به دليل تغيير در خواص توليد ثبت شده باشد، آزمون هميشه بايد تكرار شود، طوري كه كليه اندازه ها در طي دوره 3 ساله آزمون شده باشد .

واحد آزمون بايد ذوب باشد .

نتايج كليه واحدهاي آزمون بايد به طور آماري³ ارزيابي شده باشد و به صورت بلند مدت، سطح كيفيت هر  نوع كوپلر تشريح شده باشد. همچنين الزامات بايد براي انحراف پذيرفته شده حداكثر از الزام تعيين شده براي آزمون تكي⁴ تشريح شود .

الف2— 4  نظارت⁵ مداوم كنترل توليد كارخانه توسط شخص ثالث

نظارت مداوم كنترل توليد كارخانه توسط شخص ثالث، بايد به منظور اثبات اين كه سيستم كنترل توليد كارخانه سازنده حصول اطمينان از تطابق توليدات با الزامات را ادامه مي دهد، انجام گيرد.

كنترل توليد كارخانه ممكن است توسط سازنده، تحت نظارت سازمان گواهي كننده انجام بگيرد. آزمون هاي كنترل مستقل ممكن است با صلاحديد سازمان گواهي كننده  انجام بگيرد.

الف2— 5  مستندسازي و اطلاعات كاربر 

براي هر نوع كوپلر، سازنده بايد پرونده داده برگ ها¹ را  همراه آن چه كه كوپلر بايد مطابق آن باشد، نگهداري كند. سازنده بايد مجموعه نتايج آزمون را مطابق با جدول الف ،-1 كه اثبات مي كند كوپلرها به طور رضايت بخش كار مي كنند، نگهداري كند. سازنده بايد به تفصيل، اطلاعات درباره چگونگي تهيه سرهاي بخش كار مي كنند،نگهداري كند.

سازنده بايد به تفصيل، اطلاعات درباره چگونگي تهيه سرهاي ميله²متصل شده، ابزارهاي به كار رفته و دستورالعمل هاي نصب را به مشتري ارائه كند.

دستورالعمل هاي مكتوب بايد در دسترس مشتري و آزمايشگاه آزمون كننده باشد.

الف2— 6  قابليت رديابي 

مطابق با بند 5- 6، سازنده بايد: الف- سوابق را براي نمايش قابليت رديابي ايجاد³ و نگهداري كند؛ و ب- كوپلرها را به طور با دوام علامت گذاري كند.

الف2— 7  طرح نمونه گيري 

همانند قسمت⁴ سيستم كنترل توليد كارخانه، سازنده بايد طرح نمونه گيري را ايجاد و مطابق با آن كار كند.

كليه پارامترهاي  كوپلر مربوطه بايد به صورت دوره اي مطابق با طرح نمونه گيري، ارزيابي شوند.

الف2— 8  مستندسازي انطباق 

براي هر تحويل، اظهار انطباق استحكام، چقرمگي ولغزش بايد از تحويل پيروي كند. ارزيابي داده برگ بايد بر اساس مستندسازي تضمين كيفيت ذكر شده در بند الف4-، باشد .

الف3–  وظايف سازمان گواهي كننده  الف1–3–  آزمون تعيين صلاحيت 

آزمون تعيين صلاحيت بايد به منظور ارزيابي انطباق سيستم كنترل كيفيت با الزامات بند الف2- و اين كه كوپلرها مطابق با الزامات هستند، انجام بگيرد. براي هر نوع كوپلر و هر موقعيت ساخت، آزمون تعيين صلاحيت بايد مطابق با جدول الف1- انجام بگيرد.

درصورتي كه انواع مختلف خيلي مشابه باشند و اجزاي مشابه به كار روند، سازمان گواهي كننده ممكن است تصميم بر عدم آزمون كل آنها بگيرد.

درصورتي كه سيستم كنترل كيفيت سازنده وكوپلرها، الزامات را برآورده سازند، سازمان گواهي كننده بايد گواهينامه اي را به سازنده، شامل محصولات تحويل شده تحت برنامه(نقشه) گواهي⁵(به بند الف4- مراجعه كنيد)، صادر كند.

الف-3–2 نظارت پيوسته و كنترل توليد كارخانه توسط شخص ثالث 

مميزي هاي نظارت بايد توسط سازمان گواهي كننده درهر موقعيت ساخت، جهت تاييد به كار بردن سيستم كنترل توليد كارخانه توسط سازنده، طوري كه مطابق با بند الف- 2 باشد، انجام بگيرد. در طي اين مميزي،نمونه ها بايد براي آزمون مستقل خارجي، مطابق با جدول الف1-، گرفته شوند. مميزي هاي خارجي¹ بايدحداقل سالانه انجام بگيرد.

آزمون كوپلرهاي مونتاژ شده، ممكن است توسط آزمايشگاه سازنده تحت نظارت سازمان گواهي كننده انجام بگيرد.

آزمون هاي كنترل مستقل ممكن است با صلاحديد سازمان گواهي كننده انجام بگيرد.

توصيه مي شود نمونه ها توسط آزمايشگاه آزمون مطابق با دستورالعمل هاي مكتوب سازنده، تحت همان شرايط هنگام تحويل به محل كار²، مونتاژ شوند. پرونده آزمون بايد توسط سازمان گواهي كننده بازرسي شود .

براي هر نوع كوپلر و هر موقعيت ساخت، آزمون مطابق با آن چه كه در جدول الف1- تشريح شده است، بايد توسط آزمايشگاه مستقل از توليد انجام بگيرد.

جدول الف-1– آزمون 

 

هدف آزمون				اندازه	مرحله
بارگذاري معكوس الاستيك-پلاستيك سيكل پايين براي رده هاي 1S و2S	بارگذاري خستگي الاستيك سيكل بالا براي رده F	لغزش	استحكام و چقرمگي
سه نمونه از      بزرگترين اندازه سه نمونه از         اندازه متوسط سه نمونه از     كوچكترين اندازه	سه نمونه از بزرگترين اندازه سه نمونه از      اندازه متوسط سه نمونه از كوچكترين اندازه	سه نمونه از هراندازه و نوع انتخاب شده	سه نمونه از هراندازه و نوع انتخاب شده	بزرگترين، مقدار متوسط، كوچكترين محدوده اندازه براي هرنوع	آزمون تعيين صلاحيت الف
خير	سه نمونه ث	سه نمونه	سه نمونه	يك اندازه از هر نوع	نظارت مداوم شخص ثالث ب
خير	خير	خير	يك نمونه براي هر تحويل يا هر محموله 500تايي ت	سه نمونه تصادفي براي هر تحويل يا            هر محموله 500 تايي	كنترل توليد كارخانه پ
الـف  درصورتي كه يكي از نمونه ها مردود شود، كليه مجموعه هاي آزمون ، به استثناي آزمون خستگي سيكل بالا، بايد تكرار شوند،    به بنـد1-4-5 مراجعه كنيد. ب‌    درصورتي كه يكي از نمونه ها مردود شود، مجموعه هاي آزمون بايد با شش نمونه تكرار شوند، و هـيچ گونـه گـسيختگي نبايـد رخ دهـد. درصورتي كه دو نمونه يا بيشتر، درطي آزمون كيفيت مردود شود، علت آن بايد توسط سازنده يافت شده و اقدامات اصـلاحي منا سـب اتخـاذشود، سپس شش نمونه بايد بدون گسيختگي آزمون شوند. پ  درصورتي كه نمونه مردود شود، علت بايد توسط سازنده يافت شود و اقدامات اصلاحي مربوطه اتخاذ شود، سـپس سـه نمونـه با بدون گسيختگي آزمون شوند. ت‌    پس از حصول نتايج موفقيت آميز آزمون پيوسته درطي 2سال اول توليد، تكرار آزمون ممكن است به 1 درهر1000 كاهش يابد. ج  آزمون هر 2سال انجام بگيرد.

براي آزمون تعيين صلاحيت، حساسيت مكانيزم انتقال بار، بايد به منظور تاثير پارامترهاي مختلفي كهاحتمالا باعث تغيير در عمل مي شوند، آزمون شود. مثال:

• محموله/توليد كننده¹ ميله آرماتور مختلف

• ارتفاع آج²
• تاثير گشتاور پيچي³

• گرد و خاك(لكه)⁴ در / روي

• كوپلر/ رزوه ها/سطوح آميزش (درهم درگير)⁵

تعداد آزمون ها بايد جهت بررسي تاثير اين نوسانات⁶، عمدتا روي استحكام متصل كننده مكانيكي، انجام بگيرد.

الف3–3– كنترل توليد كارخانه

سازمان گواهي كننده بايد نتايج حاصل از كنترل توليد كارخانه را بازرسي كند .

الف4–  مستندسازي تضمين كيفيت 

سازمان گواهي كننده بايد مدركي را براي سازنده صادر كند كه حداقل شامل اطلاعات زير باشد :

• نام سازنده (شامل موقعيت هاي ساخت)

• نوع ميله آرماتور براي آن چه كه گواهينامه با مراجعه به استاندارد يا مشخصات، اعتبار يافته است

• نام/ سازمان گواهي كننده (آرم شركت⁷)

• نوع و اندازه هاي تاييد شده، شامل ابعاد كوپلر (طول و عرض)

• ابزارها/تجهيزات به كار رفته ؛

• دستورالعمل هاي نصب مكتوب ؛

• علامت گذاري/شناسايي⁸

• قرارداده شده روي كوپلرها ؛

• رده⁹ كوپلر، به پيوست پ مراجعه كنيد ؛

• تشريح¹⁰ انطباق با اين استاندارد ؛

• شماره گواهينامه .

ب (الزامي) 

ارزيابي انطباق بر اساس آزمون  محموله ها 

به منظور حصول اطمينان مشتري كوپلر از اين كه معيار عملكرد اين استاندارد برآورده شده است، ارزيابي و تصديق¹ انطباق، با توافق بين مشتري و فروشنده، بايد مطابق با اين پيوست اداره شود.

ب- 2  وسعت² نمونه گيري و آزمون 

به منظور انجام آزمون، تحويل بايد به واحدهاي آزمون تقسيم بندي شود. براي انجام آزمون استحكام، چقرمگي و لغزش تحت بارگذاري استاتيكي، هر واحد آزمون بايد شامل كوپلر ها با نوع و اندازه مشابه باشد، و بايد تعداد  حداكثر كوپلرها رامطابق باجدول ب-1 ارائه كند. براي آزمون خستگي به جدولب- 2 مراجعه كنيد.

كوپلرها با نوع مشابه، قطر ومواد قابل رديابي با ذوب مشابه، بايد به صورت يك محموله توليد مطرح شوند.

  جدول ب-1– اندازه واحد آزمون

 

تعداد حداكثر كوپلرها	نوع كوپلر
1000	كوپلرها از محموله ساخت مشابه
200	كوپلرها از محموله ساخت غير مشابه

 

وسعت انجام آزمون براي هر واحد آزمون بايد مطابق با جدول ب- 2 باشد.

جدول ب-2– نمونه هايي از هر واحد آزمون 

 

تعداد نمونه ها	خواص آزمون شده
12	استحكام، چقرمگي و لغزش تحت بارگذاري سيكلي
حداقل از سه نمونه براي هر نوع كوپلر. براي محدوده اندازه نوع مشابه كوپلر، حداقل سه نمونه براي بزرگترين اندازه، سه نمونه براي اندازه متوسط و نمونه براي كوچكترين اندازه	خواص تحت بارگذاري خستگي سيكل بالا و بارگذاري سيكل پايين براي كوپلر هاي رده هاي S1،F و 2S

ب- 3 پذيرش³ و گزارش

واحد آزمون درصورتي پذيرفته است كه هريك از نمونه ها، الزامات اين استاندارد را برآورده سازد و گزارش مطابق با استاندارد ملي ايران شماره ……..، بند 6 تهيه شود.

درصورتي كه يكي از آزمونه ها براي انجام آزمون خستگي سيكل بالا مردود شود، آزمون مجدد بايد مطابق با بند 1-4-5 انجام بگيرد.

رده هاي كوپلر هاي ميله آرماتورها 

جدول پ ،-1 پيمايش¹ رده هاي كوپلرها در متصل كننده هاي مكانيكي ميله آرماتور كه در اين استاندارد تعيين شده را با مراجعه به زير بندهايي كه الزامات و روش هاي آزمون خواص آن ها ارائه شده است، ارائه مي كند.

 جدول پ-1– رده هاي كوپلرها در متصل كننده هاي مكانيكي ^الف

 

		خواص آزمون شده	نشان گذاري رده
		استحكام، چقرمگي و لغزش  تحت بارگذاري سيكلي	B (اوليه يا هيچ نشان گذاري)
		باتوجه به B + خستگي سيكل بالا	F (خستگي)
		باتوجه به B + بارگذاري سيكل پايين متوسط	S1 (وابسته به زلزله 1- متوسط)
		باتوجه به B + بارگذاري سيكل پايين شديد	S2 (وابسته به زلزله 2- شديد)

درصورتي كه كوپلر در متصل كننده مكانيكي، مطابق با هر دوطبقه F و S آزمون شد، مي تواند همين طور با نامگذاري 1FS2 ،FS يـا12FS به طور مناسب، طبقه بندي شود (12FS، به اين معنا است كه كوپلر براي  رده  2S آزمون شده است و بنابراين براي هر دو رده 1S و 2S علاوه بر رده F واجد شرايط است.